مقدمه
نگهداری پیشگیرانه یا Preventive Maintenance (PM) یکی از حیاتی‌ترین اجزای مدیریت چرخه عمر تجهیزات پزشکی است. این فرآیند نه‌تنها باعث افزایش عمر مفید دستگاهها میشود، بلکه از بروز خرابیهای ناگهانی، توقف خدمات و هزینههای سنگین تعمیر نیز جلوگیری می‌کند. یکی از بخش‌های کلیدی این فرآیند، PM توسط کاربر نهایی (User-Level PM) است که برخلاف تعمیرات تخصصی، مستقیماً توسط پرسنل بهره‌بردار یا مسئولان فنی مراکز درمانی انجام میشود.
PM یا نگهداری پیشگیرانه تجهیزات پزشکی، مجموعهای از اقدامات منظم برای حفظ ایمنی، عملکرد و عمر مفید دستگاههای حیاتی در مراکز درمانی است. این فرایند شامل بررسی‌های دورهای، تمیزکاری، تست هشدارها، بررسی سلامت قطعات و مستندسازی است که هم توسط کاربران و هم توسط تیم‌های فنی قابل اجرا می‌باشد.
نگهداری پیشگیرانه توسط کاربر، شامل اقداماتی ساده ولی مهم است که بدون نیاز به تجهیزات تخصصی یا باز کردن دستگاه، به‌طور منظم انجام میشود. این فعالیت‌ها با هدف حفظ عملکرد بهینه، ایمنی و بهداشت دستگاه در طول استفاده روزمره طراحی شده‌اند.
PM توسط کاربر یک اصل اساسی در حفظ عملکرد بهینه تجهیزات پزشکی است. اجرای منظم آن با کمترین هزینه میتواند از وقوع اختلالات کلینیکی، خطاهای انسانی و هزینههای غیرضروری جلوگیری کند. ایجاد فرهنگ نگهداری و آموزش موثر، دو عامل کلیدی در موفقیت این فرآیند هستند.
✅ افزایش عمر مفید دستگاهها
✅ کاهش هزینههای نگهداری و تعمیرات تخصصی
✅ کاهش خطاهای ناشی از آلودگی یا فرسودگی
✅ حفظ کیفیت عملکرد کلینیکی دستگاه
✅ پیشگیری از حوادث و خرابیهای ناگهانی
✅ رضایت بیشتر بیماران و افزایش بهره‌وری کادر درمان
| عنوان فعالیت | شرح فعالیت | تناوب پیشنهادی |
|---|---|---|
| تمیزکاری بدنه و سطوح تماس | پاکسازی سطحی با مواد توصیه‌شده | روزانه |
| بررسی کابل‌ها و اتصالات | چک کردن برای پارگی، خمیدگی، یا شل شدن | هفتگی |
| اطمینان از صحت عملکرد دکمه‌ها یا نمایشگر | بررسی ظاهری و تست عملکرد اولیه | هفتگی |
| بررسی فیلترها | بازبینی وضعیت فیلترهای قابل تعویض | ماهانه |
| بررسی هشدارها یا چراغ‌های LED | ثبت و گزارش هر نوع خطای احتمالی | روزانه |
| بررسی مصرفی‌ها | اطمینان از سالم بودن اقلام مصرفی مثل پروب، نوار و… | هر بار استفاده |
یکی از خدمات مجموعه پیشرو سلامت پارس، ثبت کامل شرکت تولیدی و دریافت مجوز تولید تجهیزات پزشکی به شرح زیر می باشد.
راهنمای جامع مجوز تولید تجهیزات پزشکی
جهت مشاوره و راهنمایی در روزهای کاری و از ساعت 09:00 تا 18:00 با شماره پشتیبانی (09910801525) تماس برقرار نمایید.
پرسنل اتاق عمل
پرستاران بخش مراقبت ویژه (ICU)
تکنسین‌های بی‌هوشی یا تصویربرداری
کاربران روزمره دستگاهها (با آموزش اولیه)
استفاده از فرم‌های ثبت PM یا چکلیستهای دورهای
تایید و امضای کاربر و مسئول فنی
ثبت سوابق در واحد مهندسی پزشکی یا مدیریت کیفیت
ارائه در زمان بازرسی‌های داخلی یا قانونی (مثل اداره کل تجهیزات پزشکی)
کمبود آموزش کافی به کاربران
عدم وجود فرم‌های استاندارد و ساده
مشغله زیاد پرسنل بالینی
عدم نظارت کافی بر اجرای PM
دریافت نمایندگی خارجی و اخذ IRC وارداتی با پیشرو سلامت پارس
اگر به دنبال توسعه کسب‌وکار خود در حوزه تجهیزات پزشکی و دارویی هستید، پیشرو سلامت پارس بهترین انتخاب شماست! با ارائه خدمات تخصصی و سریع در زمینه اخذ نمایندگی از برندهای معتبر خارجی و دریافت کد IRC وارداتی، در کوتاه‌ترین زمان ممکن وارد بازار بینالمللی شوید.
مزایای همکاری با ما:
چگونه نمایندگی خارجی تجهیزات پزشکی و IRC بگیریم؟
جهت مشاوره و راهنمایی در روزهای کاری و از ساعت 09:00 تا 18:00 با شماره پشتیبانی (09910801525) تماس برقرار نمایید.
در ادامه، یک جدول ساختار پیشنهادی برای PM (Preventive Maintenance) تجهیزات پزشکی ارائه میشود که میتوان از آن به عنوان پایه طراحی فرم‌های PM یا دستورالعمل‌های داخلی استفاده کرد. این جدول شامل بخش‌های کلیدی است که در مستندسازی و اجرای PM به‌کار می‌روند.
| ردیف | عنوان بخش | شرح عملکرد | مثال / نکته مهم | EN Title |
|---|---|---|---|---|
| 1 | اطلاعات دستگاه | مشخصات فنی، مدل، برند، شماره سریال، تاریخ بهره‌برداری | دستگاه الکتروشوک مدل XYZ سریال 12345 | Device Information |
| 2 | محل نصب دستگاه | نام بخش یا اتاق محل استقرار دستگاه | ICU – تخت شماره ۲ | Device Location |
| 3 | نوع PM | PM Type | ||
| 4 | شرح فعالیت PM | PM Task Description | ||
| 5 | ابزار یا مواد مورد نیاز | Required Tools/Materials | ||
| 6 | فرد مسئول | Responsible Person | ||
| 7 | تناوب انجام | Frequency of Execution | ||
| 8 | وضعیت انجام | Status | ||
| 9 | توضیحات / ملاحظات | Notes / Remarks | ||
| 10 | تاریخ انجام | Date Performed | ||
| 11 | امضای مسئول | تأییدیه انجام فعالیت توسط مسئول مربوطه | امضای پرستار یا تکنسین فنی | Signature |
| 12 | بررسی نهایی توسط مسئول فنی | تأیید نهایی توسط کارشناس تجهیزات پزشکی | مهر و امضا | Final Review by Technical Expert |
برای برخی از تجهیزات خاص مانند:
دستگاه ونتیلاتور
الکتروشوک
پمپ تزریق
مانیتور علائم حیاتی
میتوان ساختار بالا را توسعه داد و فعالیتهای PM را به‌صورت تخصصی‌تری دسته‌بندی کرد (الکتریکی، مکانیکی، نرم‌افزاری، کالیبراسیون اولیه و…).
یکی از خدمات مجموعه پیشرو سلامت پارس، ثبت کامل شرکت توزیعی و دریافت مجوز توزیع تجهیزات پزشکی به شرح زیر می باشد.
راهنمای جامع مجوز توزیع تجهیزات پزشکی
جهت مشاوره و راهنمایی در روزهای کاری و از ساعت 09:00 تا 18:00 با شماره پشتیبانی (09910801525) تماس برقرار نمایید.
در ادامه، اهمیت PM (Preventive Maintenance) یا نگهداری پیشگیرانه برای دستگاههای پزشکی وارداتی را بررسی می‌کنیم:
دستگاههای پزشکی وارداتی معمولاً از نظر فناوری، دقت، حساسیت و پیچیدگی در سطح بالایی قرار دارند. از همین رو، نگهداری پیشگیرانه آنها نقش حیاتی در حفظ کارایی، ایمنی و افزایش طول عمر عملیاتی دارد.
بسیاری از شرکتهای تولیدکننده یا نمایندگی‌های رسمی، اجرای برنامه PM را یکی از شروط اصلی در حفظ گارانتی دستگاه اعلام می‌کنند. در صورت عدم اجرای مستند PM، گارانتی لغو میشود و هزینههای سنگینی به مرکز درمانی تحمیل خواهد شد.
تعویض قطعات اصلی دستگاههای وارداتی، مستلزم صرف زمان و هزینههای زیاد ارزی است. با نگهداری صحیح و منظم، احتمال خرابی قطعات کاهش یافته و نیاز به واردات یا تعمیرات تخصصی کم میشود.
سازمان غذا و دارو، اداره کل تجهیزات پزشکی، و نهادهای بینالمللی مانند FDA و CE اجرای PM را الزامی می‌دانند. مستندسازی دقیق PM میتواند در بازرسی‌های قانونی، روند ترخیص گمرکی، تمدید IRC یا شرکت در طرح‌های ملی سلامت کمک‌کننده باشد.
دستگاههای وارداتی به علت هزینه بالا، جزء سرمایه‌های ثابت مراکز درمانی محسوب می‌شوند. اجرای منظم PM باعث میشود دستگاه تا سال‌ها بدون نیاز به تعمیرات سنگین یا تعویض، قابل استفاده باشد.
PM منظم فرصتی برای آموزش عملی کاربران نهایی درباره نحوه صحیح استفاده از دستگاه فراهم می‌کند. این آگاهی میتواند از بروز خطاهای انسانی و تخریب ناخواسته دستگاه جلوگیری کند.
خرابی ناگهانی دستگاههای حیاتی مثل ECG، ونتیلاتور، الکتروشوک یا پمپ تزریق در حین درمان، میتواند جان بیمار را به خطر بیندازد. نگهداری پیشگیرانه به جلوگیری از این نوع ریسک‌ها کمک می‌کند.
مراکز درمانی بینالمللی یا دارای اعتبارنامه‌هایی چون JCI یا ISO 13485 نیاز دارند که سوابق PM تجهیزات پزشکی خود را به‌طور مستمر و قابل ردیابی ثبت کنند. این سوابق، بخشی از مستندات ارزیابی کیفیت به شمار می‌روند.
PM در دستگاههای پزشکی وارداتی، فقط یک فعالیت فنی نیست؛ بلکه یک الزام قانونی، مدیریتی و استراتژیک برای بهره‌وری و پایداری سیستم درمانی است. مراکز درمانی که اجرای PM را در اولویت قرار می‌دهند، از نظر اقتصادی، کیفی و ایمنی، در موقعیت بهتری قرار می‌گیرند.
یکی از خدمات مجموعه پیشرو سلامت پارس،دریافت مجوز کنترل کیفی تجهیزات پزشکی به شرح زیر می باشد.
راهنمای جامع مجوز کنترل کیفی تجهیزات پزشکی
جهت مشاوره و راهنمایی در روزهای کاری و از ساعت 09:00 تا 18:00 با شماره پشتیبانی (09910801525) تماس برقرار نمایید.
PM تجهیزات پزشکی چیست؟
نگهداری پیشگیرانه (Preventive Maintenance) مجموعهای از اقدامات برنامهریزیشده برای حفظ عملکرد بهینه تجهیزات پزشکی و جلوگیری از خرابیهای ناگهانی است.
چه تفاوتی بین PM و تعمیرات وجود دارد؟
PM قبل از بروز خرابی و برای پیشگیری انجام میشود؛ در حالی‌که تعمیرات پس از بروز نقص و مشکل انجام می‌گردد.
چرا PM برای دستگاههای وارداتی اهمیت بیشتری دارد؟
چون هزینه و زمان تهیه قطعات یدکی وارداتی زیاد است و خرابی آنها ممکن است درمان بیماران را مختل کند.
چه افرادی مسئول اجرای PM هستند؟
معمولاً کارشناسان فنی تجهیزات پزشکی، اما بخشی از PM ساده توسط کاربران آموزشدیده نیز انجام میشود.
آیا PM الزامی است؟
بله، مطابق با الزامات سازمان غذا و دارو و استانداردهای ISO مانند 13485، اجرای PM الزامی است.
PM هر چند وقت یکبار باید انجام شود؟
بسته به نوع دستگاه، PM میتواند روزانه، هفتگی، ماهانه، فصلی یا سالانه باشد.
چه دستگاههایی به PM نیاز دارند؟
تقریباً تمام تجهیزات پزشکی اعم از مانیتور، ونتیلاتور، ECG، ساکشن، اتوکلاو، پمپ تزریق و… نیازمند PM هستند.
آیا انجام PM نیاز به مستندسازی دارد؟
بله، کلیه فعالیتهای PM باید در فرم‌ها یا نرمافزارهای مربوطه ثبت و بایگانی شوند.
آیا PM توسط شرکت سازنده انجام میشود؟
در بسیاری از موارد، شرکت سازنده یا نماینده رسمی در قالب قرارداد سرویس دورهای PM را انجام میدهد.
چه ابزارهایی برای PM مورد نیاز است؟
ابزارهای اندازهگیری، مواد ضدعفونی‌کننده، آچار مخصوص، تسترهای عملکرد و… بسته به نوع دستگاه متفاوت است.
اگر PM بهموقع انجام نشود چه میشود؟
افزایش احتمال خرابی، کاهش دقت عملکرد، از بین رفتن گارانتی و در مواردی تهدید سلامت بیمار.
آیا کاربر نهایی هم باید PM انجام دهد؟
بله، کاربران باید فعالیتهای ساده مثل تمیزکاری روزانه، بررسی کابل‌ها و تست هشدارها را انجام دهند.
PM به چه مستنداتی نیاز دارد؟
دفترچه راهنمای سرویس، چک‌لیست‌ها، برنامه زمانبندی و گزارش‌های انجام‌شده.
آیا PM در فرایند اعتباربخشی مراکز درمانی نقش دارد؟
بله، یکی از شاخصهای کلیدی در ارزیابی کیفیت و ایمنی بیمار، ثبت و اجرای مستمر PM است.
PM چگونه در افزایش عمر دستگاه موثر است؟
با تشخیص بهموقع مشکلات و جلوگیری از فرسودگی زودهنگام، عمر مفید دستگاه افزایش مییابد.
یکی از خدمات مجموعه پیشرو سلامت پارس، دریافت مجوز ثالث تجهیزات پزشکی به شرح زیر می باشد.
راهنمای جامع مجوز ثالث تجهیزات پزشکی
جهت مشاوره و راهنمایی در روزهای کاری و از ساعت 09:00 تا 18:00 با شماره پشتیبانی (09910801525) تماس برقرار نمایید.
چه تفاوتی بین PM و کالیبراسیون است؟
PM مربوط به حفظ عملکرد کلی دستگاه است؛ کالیبراسیون مخصوص تنظیم و دقت اندازه‌گیری‌هاست.
چگونه میتوان برنامه PM را تنظیم کرد؟
بر اساس توصیه سازنده، سوابق خرابی، حساسیت دستگاه و شرایط استفاده تنظیم میشود.
چه زمانی باید از انجام PM صرفنظر کرد؟
در زمان خارج بودن دستگاه از سرویس، یا در صورت آماده‌سازی برای بازنشستگی (scrap)، PM میتواند تعلیق شود.
آیا عدم اجرای PM مشمول جریمه است؟
در برخی بازرسی‌ها ممکن است به عنوان عدم رعایت الزامات قانونی تلقی شده و اخطار یا جریمه در پی داشته باشد.
چه نرمافزارهایی برای مدیریت PM وجود دارد؟
نرمافزارهای CMMS، HIS، یا سامانه‌های بومی سازمان تجهیزات پزشکی قابلیت ثبت و پیگیری PM را دارند.
چه مستنداتی باید پس از انجام PM تکمیل شود؟
چکلیست فعالیت‌ها، امضای مسئول فنی، تاریخ انجام، وضعیت عملکرد و توضیحات لازم در فرم مخصوص ثبت میشود.
آیا برای هر دستگاه باید برنامه PM جداگانه داشته باشیم؟
بله، هر دستگاه بر اساس نوع، حساسیت، فرکانس استفاده و توصیه سازنده، نیازمند برنامه اختصاصی است.
آیا هزینههای PM قابل پیشبینی هستند؟
بله، با تدوین برنامه سالانه PM میتوان هزینه قطعات، مواد مصرفی و نیروی انسانی را برآورد کرد.
نقش PM در ایمنی بیماران چیست؟
جلوگیری از خرابی دستگاه در حین استفاده، کاهش خطاهای عملکردی و افزایش اطمینان از ایمنی بیمار.
آیا شرکتهای واردکننده موظف به ارائه برنامه PM هستند؟
بله، طبق الزامات سازمان غذا و دارو، شرکت واردکننده باید راهنمای سرویس و PM را همراه دستگاه ارائه کند.
چطور میتوان فهمید دستگاه چه زمان PM نیاز دارد؟
از روی برچسب تاریخ PM قبلی، اعلام خود دستگاه یا طبق برنامه زمانبندی ثبتشده در سیستم.
آیا PM برای دستگاههایی با کاربری موقت هم لازم است؟
بله، حتی دستگاههای اجاره‌ای یا رزرو نیز باید قبل و بعد از استفاده، بررسی و سرویس شوند.
آیا کاربر بدون آموزش مجاز به انجام PM هست؟
خیر، فقط کاربران آموزشدیده مجاز به انجام فعالیتهای سطح کاربری هستند.
PM چه تأثیری در کاهش هزینههای تعمیر دارد؟
با جلوگیری از خرابیهای شدید و غیرمنتظره، هزینههای تعمیر و زمان توقف دستگاه کاهش مییابد.
آیا اجرای PM نیاز به مجوز یا تاییدیه خاصی دارد؟
برای فعالیتهای سطح بالا یا حساس، نیاز به مجوز کارشناس فنی یا تاییدیه شرکت سازنده/نماینده است.
امکانات نرم افزار +TTAC: شامل گروه های استعلام دارویی و سازمانی و سفارش لیبل اصالت کالا می شود.
مشتمل بر:
برای استفاده از نسخه وب اپلیکیشن برای سیستم عامل IOS کلیک نمایید.
راه های دانلود نرم افزار اندرویدی +TTAC
بارکد
لینک مستقیم
مایکت